10 najważniejszych zasad savoir-vivre w górach
- 02 listopad 2025
Chodzenie po górach to najpopularniejsza forma aktywności w Tatrach. Jest to znakomity sposób na doświadczanie piękna górskiej przyrody, cieszenie się bajecznymi widokami, sprawdzenie swojej kondycji na szlaku i przełamywanie własnych ograniczeń. Ważne jest jednak, aby robić z poszanowaniem natury, z czym niestety różnie bywa – można się o tym przekonać obserwując chociażby śmieci porozrzucane na szlaku czy nieodpowiedzialne zachowania części turystów. Tymczasem wystarczy tylko stosować się do 10 podstawowych zasad savoir-vivre w górach, aby nie wyrządzać szkody przyrodzie i przyczynić się do zachowania naturalnego charakteru polskich Tatr. Po kolei omawiamy je w naszym poradniku.
Nie śmieć
To podstawowa i nadrzędna zasada. To, co zostawiasz po sobie w górach, świadczy wyłącznie o Twojej kulturze osobistej. Pod żadnym pozorem nie wyrzucaj śmieci na szlak, w krzaki, a jeśli musisz skorzystać z toalety, to wytrzymaj do momentu dojścia do schroniska lub toalet przenośnych (te znajdują się np. na szlaku do Morskiego Oka).
Nie pij alkoholu na szlaku, nie pal tytoniu
Nie każdy turysta wie, że na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego obowiązuje kategoryczny zakaz picia alkoholu i palenia wyrobów tytoniowych. Można to robić wyłącznie w wyznaczonych miejscach, którymi są schroniska górskie. Picie na szlaku czy świętowanie zdobycia szczytu „małym piwkiem” stoi w skrajnej sprzeczności z górskim savoir-vivre.
Jeśli kosz na śmieci jest przepełniony, zabierz śmieci ze sobą
To przejaw wysokiej kultury osobistej i poszanowania dla tatrzańskiej natury. Zdarza się, że kosze rozstawione na szlaku i w schroniskach są przepełnione i nic więcej się w nich nie zmieści. Wówczas wystarczy zabrać własne odpadki i wyrzucić w innym miejscu, po powrocie do Zakopanego etc.
Nie hałasuj
Hałaśliwe zachowanie na szlaku, na przykład głośne rozmawianie przez telefon jest bardzo niepożądane i wystawia Ci złe świadectwo. Szanuj innych turystów, którzy idą w góry również po to, aby napawać się dźwiękami natury – niekoniecznie są zainteresowani Twoimi przemyśleniami, problemami czy źródłami stresu.
Nie niszcz przyrody
Ten podpunkt dedykujemy wszystkim turystom, którzy w pogoni za pięknymi zdjęciami są gotowi zejść ze szlaku, zadeptać roślinność, a nawet narazić własne bezpieczeństwo, np. stając na skraju grani. Klasycznym przykładem będzie tutaj to, co robią niektórzy turyści w Dolinie Chochołowskiej, gdy rozpoczyna się cudowny spektakl kwitnienia krokusów. Niszczenie przyrody to jeden z najcięższych grzechów, jakie można popełnić w Tatrach.
Nie zbaczaj z wyznaczonego szlaku
Trzymaj się szlaku nie tylko dla własnego bezpieczeństwa, ale też po to, aby nie zadeptywać roślinności. Nie rób sobie dróg na skróty, ponieważ Twoim śladem mogą podążyć inni turyści, czego efekty niestety są aż nadto widoczne w wielu miejscach w Tatrach.
Bądź uprzejmy i uczynny
Chodząc po górach z pewnością spotkasz się ze zwyczajem mówienia sobie „Dzień dobry” czy „Cześć” przez przypadkowych, mijających się turystów. To niepisana zasada savoir-vivre na szlaku, do której warto się stosować. Również widząc, że ktoś ma problemy, np. doznał kontuzji czy nie wie, gdzie iść, staraj się pomóc – to nic nie kosztuje, a dobrze o Tobie świadczy.
Nie poganiaj innych i nie omijaj kolejek
Takie zachowanie jest nie tylko niekulturalne, ale może też być niebezpieczne. Najczęściej mamy z nim do czynienia w kolejkach do łańcuchów i trudniejszych odcinków górskich szlaków, np. przed szczytem Giewontu, Zawratu czy Koziego Wierchu. Cierpliwie czekaj na swoją kolej i okazuj wyrozumiałość tym, którzy potrzebują nieco więcej czasu, aby pokonać wymagający fragment.
Nie zaczepiaj dzikich zwierząt
W polskich górach można napotkać nie tylko niedźwiedzie czy kozice, ale też świstaki i innych przedstawicieli tatrzańskiej fauny. Niezależnie od tego, z jakim zwierzęciem przyjdzie Ci stanąć oko w oko, nigdy do niego nie podchodź, nie dokarmiaj, nie zaczepiaj – to może być niebezpieczne.
Nie imprezuj w schronisku
Schroniska górskie mają swój niepowtarzalny klimat, któremu wiele osób nadmiernie ulega, urządzając w nich głośne imprezy. Pamiętaj, że schronisko to przede wszystkim miejsce wypoczynku – część osób wcześnie wyrusza na szlak i nie życzy sobie awantur, śpiewów, głośnego śmiechu etc. Trzeba to uszanować.
Nie są to szczególnie restrykcyjne zasady, dlatego staraj się do nich stosować podczas chodzenia po górach – przyroda i inni turyści będą Ci wdzięczni.
Zajrzyj też do innych artykułów na blogu, w których m.in. przybliżamy zasady ABC bezpieczeństwa w górach, wskazujemy najpiękniejsze miejsca do fotografowania w polskich Tatrach oraz podpowiadamy, co spakować na wyjazd w góry jesienią.
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czy w Tatrach można pić alkohol?
Nie, na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego obowiązuje całkowity zakaz spożywania alkoholu. Jest to dozwolone wyłącznie w górskich schroniskach.
Czego nie robić w kolejce do łańcuchów w Tatrach?
Przede wszystkim nie należy poganiać innych turystów czy próbować ich wyminąć. Jest to bardzo niebezpieczne i grozi poważnymi wypadkami. Cierpliwie czekaj na swoją kolej.
Czy można dokarmiać zwierzęta w Tatrach?
Nie, jest to surowo zabronione. Dokarmiając dzikie zwierzęta wcale im nie pomagasz, a jednocześnie możesz sprowadzić na siebie niebezpieczeństwo.
Dlaczego niektórzy turyści na szlaku mówią sobie „Dzień dobry” i „Cześć”?
Jest to stary, niepisany zwyczaj, który nadal obowiązuje na szlakach w polskich Tatrach. Turyści pozdrawiają się, aby zaakcentować swoją przynależność do grona fanów gór i okazać wysoką kulturę osobistą.
